Όταν ο κομμουνισμός ενέπνεε τους Αμερικανούς

A packed hall in 1947 for a speech by Eugene Dennis, a longtime leader of the Communist Party in the United States. Credit Patrick A. Burns/The New York Times

Σε μια μεγάλη πολιτική συγκέντρωση στη Νέα Υόρκη το 1962, ο περίφημος φιλελεύθερος δημοσιογράφος Murray Kempton είπε σε ένα κοινό γεμάτο από παλιούς Reds: «Έχω γνωρίσει πολλούς κομμουνιστές στη ζωή μου, αλλά όχι ως εγκληματίες. Τους ήξερα κάποτε ως ακτιβιστές - και είχαμε τις διαμάχες μας. Αλλά ενώ αυτή η χώρα δεν ήταν ευγενική σε σας, ήταν ευτυχής να σας έχει. Έχετε συλληφθεί, έχετε παρακολουθηθεί, έχετε υποστεί ιούς στα τηλέφωνά σας, έχουν απολύσει  τα παιδιά σας. Ακόμα και μετά από αυτά, μπορώ να σκεφτώ πάρα πολλούς σας που έχω γνωρίσει και που παραμείνατε ευγενικοί και ευχάριστοι και αδιάσπαστοι». Και πρόσθεσε:«Σας χαιρετώ και ελπίζω ότι οι καιροί θα είναι καλύτερο».

Η μητέρα μου ήταν στο ακροατήριο εκείνη τη νύχτα και είπε, όταν ήρθε στο σπίτι: «Η Αμερική ήταν τυχερή που είχε εδώ τους κομμουνιστές. Αυτοί, περισσότερο από όλους, παρακίνησαν τη χώρα για να γίνει η δημοκρατία που πάντα έλεγε ότι ήταν.

Οι γονείς μου ήταν σοσιαλιστές της εργατικής τάξης. Μεγάλωσα στα τέλη της δεκαετίας του 1940 και στις αρχές της δεκαετίας του '50 θεωρώντας αυτούς και τους φίλους τους ως αυτό που οι ίδιοι αποκαλούσαν τους εαυτούς τους. «Προοδευτικοί». Η κοινωνιολογία του προοδευτικού κόσμου ήταν πολύπλοκη. Στο κέντρο αυτού του χώρου ήταν διοργανωτές πλήρους απασχόλησης του Κομμουνιστικού Κόμματος, στην περιφερειά του αριστεροί «συμπαθούντες» και σε διάφορα σημεία ανάμεσα σε όλα, από κάτόχοι κομματικών βιβλιαρίων μέχρι σεβαστοί συνοδοιπόροι.

Κατά την παιδική ηλικία μου, αυτές οι διακρίσεις μου ήταν ανύπαρκτες. Οι άνθρωποι που ερχόντουσαν στο διαμέρισμά μας στο Μπρονξ ή ήσαν παρόντες στις οικονομικές εξορμήσεις μας που παρευρισκόμασταν, στις συναθροίσεις στις οποίες πήγαμε και στις πορείες της Πρωτομαγιάς που συμμετείχαμε ήταν απλώς προοδευτικοί. Στο τραπέζι της κουζίνας έπιναν τσάι, έτρωγαν μαύρο ψωμί και ρέγγα και μίλούσαν για «θέματα». Δεν καταλάβαινα τίποτα από αυτά που έλεγαν, αλλά πάντα ενθουσιαζόμουν από τον πλούτο της ρητορικής τους, την ένταση των επιχειρημάτων τους, την επιτακτικότητα και τη λαχτάρα πίσω από τον καυτό ποταμό λέξεων που έρρεε ασταμάτητα από αυτούς.

Ήταν ταξιδιώτες σε αυτό το ποτάμι, αυτοί οι υδραυλικοί, οι εφαρμοστές και οι χειριστές της μηχανής ραψίματος. Και έπαιρναν μαζί τους στο ταξίδι τους όχι μόνο τη δική τους στενή, φτωχή εμπειρία αλλά και ένα σύνολο αφηρημένων εννοιών με μετασχηματιστικές δυνάμεις. Όταν οι άνθρωποι αυτοί καθόντουσαν να μιλήσουν, η Πολιτική καθόταν μαζί τους, οι Ιδέες κάθονταν μαζί τους. Πάνω απ 'όλα, η Ιστορία κάθισε μαζί τους. Μιλούσαν και σκέφτονταν μέσα σε ένα πλαίσιο που τους ανύψωνε από την άτακτη, απρόσωπη σκοτεινή φύση στην οποία είχαν γεννηθεί και τους έδινε την πεποίθηση ότι είχαν δικαιώματα και υποχρεώσεις. Δεν ήταν απλώς οι απληροφόρητοι της γης, ήταν προλετάριοι με ιδρυτικό μύθο δικό τους (ρωσική επανάσταση) και μια εξανθρωπιστική κοσμοθεωρία (μαρξισμός).

Ενώ είναι αλήθεια ότι χιλιάδες άνθρωποι εντάχθηκαν στο Κομμουνιστικό Κόμμα εκείνη την εποχή επειδή ήταν μέλη της εργατικής τάξης της φτωχολογιάς (Εβραϊκή περιφέρεια ενδυμάτων, ανθρακωρύχοι της Δυτικής Βιρτζίνιας, εργάτες συλλογής καρπών της Καλιφόρνιας), ήταν ακόμη πιο αληθινό ότι πολλές περισσότερες χιλιάδες στη μορφωμένη μεσαία τάξη (Διδάσκοντες, επιστήμονες, συγγραφείς) εντάχθηκαν επειδή και για αυτούς το κόμμα διέθετε μια ηθική εξουσία που έδινε σχήμα και ουσία, μέσα από το πάθος του για τη δομή και την ευγλωττία της ρητορικής του, σε μια επείγουσα αίσθηση κοινωνικής αδικίας.

Οι περισσότεροι Κομμουνιστές δεν πάτησαν ποτέ πόδι στα κεντρικά γραφεία των κόμματος, δεν έριξαν ποτέ  ματιά στα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής ή είχαν ποτέ μυηθεί στις συνεδριάσεις χάραξης πολιτικής. Όμως, κάθε απλό μέλος γνώριζε ότι οι συνδικαλιστές του κόμματος ήταν κρίσιμοι για την άνοδο της βιομηχανικής εργασίας. Οι δικηγόροι του κόμματος υπερασπίστηκαν τους μαύρους στο Νότο. Οι διοργανωτές του κόμματος ζούσαν, εργάζονταν και μερικές φορές πέθαιναν με τους ανθρακωρύχους στα Απαλάχια, με τους  αγρότες στην Καλιφόρνια, με χαλυβουργούς στο Πίτσμπουργκ. Αυτό που τα έκανε όλα πραγματικά ήταν οι οργανισμοί που έχτισε το κόμμα: το Διεθνές Εργατικό Διάταγμα, το Εθνικό Νεγρικό Συνέδριο, τα Συμβούλια Ανεργίας. Κάθε φορά που αναγγελλόταν κάποια νέα παγκόσμια καταστροφή καθ 'όλη τη διάρκεια της ύφεσης και του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο Daily Worker εξαντλείτο μέσα σε λίγα λεπτά.

Είναι ίσως δύσκολο να γίνει αντιληπτό τώρα, αλλά εκείνη την εποχή, σε αυτό το σημείο, το μαρξιστικό όραμα της παγκόσμιας αλληλεγγύης, όπως μεταφράστηκε από το Κομμουνιστικό Κόμμα, προκάλεσε στους πιο συνηθισμένους άνδρες και γυναίκες μια αίσθηση της ανθρωπότητας που εισχωρούσε βαθιά, έκανε τη ζωή μεγάλη. Μεγάλη και ξεκάθαρη. Ήταν σε αυτή τη διαύγεια της εσωτερικής ύπαρξης ότι τόσο πολλοί όχι απλά προσκολλήθηκαν, αλλά κατάντησαν εθισμένοι. Καμία ανταμοιβή της ζωής, ούτε αγάπη για φήμη και πλούτο, θα μπορούσε να ανταγωνιστεί αυτήν την εμπειρία. Ήταν αυτή η ολοκλήρωση του κόσμου και του εαυτού που, πολύ συχνά, έκαναν τους κομμουνιστές αληθινούς πιστούς που δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν την διαφθορά του αστυνομικού κράτους στην καρδιά της πίστης τους, ακόμα και όταν ένας 3χρονος έβλεπε ότι τους έτρωγε ζωντανούς.

Ήμουν 20 ετών τον Απρίλιο του 1956 όταν ο Νικήτα Χρουστσόφ απευθύνθηκε στο 20ο Συνέδριο του Σοβιετικού Κομμουνιστικού Κόμματος και αποκάλυψε στον κόσμο την ανυπολόγιστη φρίκη της κυριαρχίας του Στάλιν. Κάθε βράδυ οι άνθρωποι στο τραπέζι της κουζίνας του πατέρα μου οργιζόντουσαν ή κοίταζαν ή καθόντουσαν κοιτάζοντας με απλανές βλέμμα. Ήμουν κι εγώ εκεί με νεανική οργή. "Ψέματα!" Φώναξα σε αυτούς. "Ψέματα και προδοσία και δολοφονία. Και όλα στο όνομα του σοσιαλισμού! Στο όνομα του σοσιαλισμού! "Μπερδεμένοι και στεναχωρημένοι, με παρακαλούσαν να περιμένω και να δω, αυτό δεν θα μπορούσε να είναι όλη η αλήθεια, απλά δεν θα μπορούσε να είναι. Αλλά ήταν.

Η απόφαση του 20ου Συνεδρίου έφερε μαζί της πολιτική καταστροφή για την οργανωμένη αριστερά σε όλο τον κόσμο. Μέσα σε λίγες εβδομάδες από τη δημοσίευσή της, 30.000 άνθρωποι στη χώρα αυτή εγκαταλείπουν το κόμμα, και μέσα στο έτος ήταν όπως είχε στις αρχές του 1919: μια μικρή αίρεση στον αμερικανικό πολιτικό χάρτη.

Η πραγματική ζωή του Κομμουνιστικού Κόμματος στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν περίπου 40 χρόνια. Εκατοντάδες χιλιάδες Αμερικανοί ήταν Κομμουνιστές κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια αυτών των 40 χρόνων. Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους υπέστησαν κοινωνική απομόνωση, οικονομική και επαγγελματική καταστροφή, ακόμη και φυλάκιση. Ήταν δύο γενιές Αμερικανών, οι ζωές των οποίων σχηματίστηκαν από την πολιτική ιστορία όσο κανενός άλλου Αμερικανού εκτός από εκείνες των αρχικών Επαναστατών. Η ιστορία είναι μέσα τους και αυτοί είναι στην ιστορία.

της Vivian Gornick από τη στήλη των New York Times "Red Century"

πηγή: nytimes.com 

Απόδοση στα Ελληνικά από τυ blog 

Σημείωση της ΑτΠ:

Η ΑτΠ δε νοιώθει την ανάγκη να συμφωνήσει ή να διαφωνήσει με κάθε τι που περιέχεται στο παραπάνω άρθρο. Το παραθέτει και καλεί ευγενικά τους αξιότιμους αναγνώστες της να διαβάσουν πίσω από τις γραμμές, και να βγάλουν τα συμπεράσματα που ο καθένας κρίνει χρήσιμα, συγκρίνοντας τόπους, χρόνους, και καταστάσεις, λαμβάνοντας υπ΄ όψη τυχόν ομοιότητες και διαφορές που θα του έρθουν στο μυαλό.